BẠCH MAO CẢN (Rễ có tranh)
Imperata cylindrica Beauv.
Họ Lúa – Poaceae
Đăc điểm thực vât
Bạch mao căn là cây thuộc thảo, sống nhiều năm. Thân rễ rất khoẻ, cứng và dai có thể chịu đựng được ở điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu khắc nghiệt. Lá hình dải, dài, nhọn ở đầu nhẵn hoặc có lông ở mặt dưới, mặt trên lá ráp. Cụm hoa là chuỳ gồm những bông nhỏ màu trắng bạc, các bông này thường xếp từng đôi một có màu tím nhạt, có lông mịn. Hoa có 2 nhị với chỉ nhị dài, bao phấn hình dải, mầu nâu hoặc tím đen. cỏ tranh mọc hoang ở các đồi thấp ở nhiều nơi, lá được khai thác là nguyên liệu lợp nhà, rễ dùng làm thuốc.
Bộ phận dùng
Thân rễ – Rhizoma Imperatae sau khi đào lây thân rễ, rửa sạch, phơi khô hoặc sấy khô. Khi dùng cắt đoạn 3 – 5cm, sao vàng hoặc sao đen.
Thành phần hoá học
Trong thân rễ có đường khử (glucose, fructose) acid hữu cơ và muối vô cơ.
Công dụng
Cỏ tranh được dùng trị ho, hen khó thở do phế nhiệt, ngực đầy trướng có thể phối hợp với cát căn. Hoặc dùng khi tiểu tiện buốt, dắt, ra máu hoặc chảy máu cam nôn ra máu, ho ra máu, ho gà (bạch mao căn sao đen) phối hợp với trắc bạch diệp, cỏ nhọ nồi. Những trường hợp viêm gan hoàng đản (vàng da), viêm thận cấp có thể dùng bạch mao căn.
Chú ý: Những người có thai và những người ở thể hư hàn không nên dùng
Liều dùng: 8 – 16g
***
BĂNG HOA (Cây sò huyết)
Rhoeo discolor (L’ Herit) Hance
Họ Thài lài – Commeliaceae
Đặc điểm thực vật
Cây sò huyết là cây thuộc thảo cao tới 60cm, hầu như không có thân vì rất ngắn. Phiến lá dài, 30 – 35cm, đầu lá nhọn, mép nguyên, hơi mọng, mầu tím đậm, mặt dưới mầu sẫm hơn. Các lá mọc theo kiểu xếp ngói. Hoa mọc ở kẽ lá, tổng bao mầu tím nhạt, phía trong mầu xanh nhạt trông tựa con sò. Cụm hoa gồm các hoa nhỏ mầu trắng, thường nở từ mùa xuân.
Do có mầu sắc và hình dáng của toàn cây và đặc biệt của hoa rất đẹp; do đó sò huyết thường được trồng làm cảnh và lấy nguyên liệu làm thuốc.
Thường thấy ở nhiều nơi trong nước ta; tuy nhiên về mặt sử dụng vẫn còn nằm trong phạm vị hẹp
Bộ phận dùng
Hoa – Flos Rhoei
Người ta thu hái hoa, phơi khô, khi dùng cần sao qua.
Công dụng
Hoa sò huyết được dùng để trị ho, đặc biệt ho ra máu; hoặc trong đờm khạc ra máu có thể dùng tươi hoặc dùng dưới dạng thuốc sắc hay thuốc chè hãm uống trong ngày. Với tính chất cầm máu hoa sò huyết còn được dùng để trị các chứng chảy máu khác như chảy máu cam, đại tiểu tiện ra máu.
Liều dùng: 4 – 8g
Từ khóa tìm kiếm nhiều: tác
dụng của quả táo, cây thuốc
việt nam
