CÀ ĐỘC DƯỢC
Datura metel L.
Họ Cà – Solanaceae
Đặc điểm thực vật:
Cà độc dược là cây thuộc thảo, mọc hàng năm, sống vài năm cao tới 2m. Cây phân nhiều cành, nhẵn. Cành non có lông tơ ngắn. Thân có mầu xanh hoặc màu tím. Lá đơn mọc cách. Phiến lá hình trứng dài đến 10cm, ngọn lá nhọn, đáy lá hơi lệch, mép lá thường lượn sóng, đôi khi xẻ răng cưa. Lá có cuống dài. Hoa đơn mọc ở kẽ lá, có phần ống hoa đài. Tràng hoa mầu trắng hoặc có các chấm tím. Quả to hình cầu, đường kính tới 3cm. Mặt ngoài có nhiều gai sắc nhọn, khi chín già nứt theo 3-4 mảnh vỏ. Hạt hình đĩa dẹt mầu vàng hơi vênh, trông giống hạt cà chua. Loại ở Lào Cai (Cao Sơn) hạt mầu đen, hình thận.
Cà độc dược chủ yếu mọc hoang ở nhiều nơi như Lào Cai có ở vùng (Cao Sơn), mọc hàng đồi – Hà Nội, Hải Phòng. Có nơi trồng để lấy nguyên liệu làm thuốc.
Bộ phận dùng
Lá – Folium Daturae
Hoa – Flos Daturae
Hạt – Semen Daturae
Người ta thường thu hái lá trước khi cây sắp ra hoa, lúc này nguyên liệu cho hàm lượng alealoid cao nhất. Sau đó đem phơi khô, hoặc sấy ở nhiệt độ thấp. Hoa được ngắt bỏ cuống, phơi khô. Hạt phơi khô.
Thành phần hoá học
Trong cà độc dược chứa alcaloid: Lá 0,50% – 0,70%; Hạt:.0,10 – 0,5*0%. Hoa: 0,25% – 0,60%
Trong alcaloid có các thành phần: Scoplamin, hyoxyamin, atropin
Tác dụng sinh học
Ngô Vân Thu cùng tác giả thấy rằng alcaloid toàn phần chiết từ lá cà độc dược trồng ở Hà Nội có tác dụng làm giảm nhu động ruột cô lập cũa động vật thí nghiệm.
Công dụng
Lá và hoa cà độc dược được dùng để trị bệnh ho hen, đặc biệt khi lên cơn hen. Cuốn bột hoa hoặc lá (thường là hoa) thành điếu để hút; tuy nhiên cũng không nên hút quá nhiều, đề phòng độc, thường dùng khoảng lg – l,5g. Không nên hút dài ngày; mà chỉ hút để cắt cơn là chính. Ngoài ra lá cà độc dược còn được dùng để trị đau dạ dày, nôn mửa khi say tầu xe. Hạt nghiền bột xông khi đau răng.
- Liều dùng:
Lá (bột) 0,20 g một lần, 24 giờ – 0,6g. Lá để sắc uống 0,4g/lần. cồn lá khô 1/10; liều tối đa người lớn 2g (cồn) một lần; 6g trong 24 giờ.
Không dùng cho người dưới 15 tuổi và phụ nữ có thai.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: công
dụng của táo, các loại cây
thuốc nam
