HẬU PHÁC
Magnolia officinalis Rodh et wils
Họ Mộc Lan – Magnoliaceae Magnolia hypoleuca Sieb et Zucc (Nam hậu phác = vối rừng)
Hậu phác là cây gỗ, cao tới 15m, có vỏ thân tím nâu. Lá dài tới 30 cm hình trứng, mọc so le; phía đầu lá hơi nhọn, phía cuống hẹp. Hoa mầu trắng, cuống to thô. Quả kép, hình trứng, dài. Loài hậu phác này phân bốở Trung Quốc. Hiện nay vị hậu phác có phổ biến trên thị trường Việt Nam lại là Nam hậu phác, tức vỏ của cây vối rừng, cây mọc nhiều ở cáctỉnh miền núi phía Bắc nước ta. Vị thuốc được dùng với công dụng như vị hậu phác chính danh.
Bộ phận dùng
Vỏ thân – Cortex Magnoliae. Sau khi bóc vỏ, cạo bỏ lớp bần bên ngoài, cắt thành đoạn ngắn, thái phiến dài 5 – 7cm, rộng 2 – 3mm; phơi khô. Khi dùng chỉ sao qua.
Thành phần hoá học
Trong hậu phác có tinh dầu mà thành phần chủ yếu trong tinh dầu là machilola. Từ hậu phác Magnolia officinalis người ta còn thấy có phenol magnolola, isomagnolola tetrahydromagnolola, magnocurarin
Xác dụng sinh học
Nước sắc hậu phác có tác dụng ức chế cầu khuẩn viêm phổi, liên cầu khuẩn nhóm A, liên cầu khuẩn nhóm B, trực khuẩn lỵ, thương hàn, phó thương hàn, tụ cầu vàng.
Công dụng
Hậu phác được dùng để giáng khí bình suyễn, trong các trường hợp phế khí thượng nghịch gây khó thở, tức ngực, hoặc đờm thấp ngưng đọng ở phế. Ngoài ra còn dùng khi ngực bụng đầy trướng ăn uống không tiêu, hoặc các bệnh kiết lỵ, hoắc loạn.
Liều dùng: 8 – 12g
ĐÔNG TRÙNG HẠ THẢO
Cordyceps sinensis (Berk) Sacc.
Họ Nhục toà khuẩn – Hypocreaceae
Đặc điểm thực vật
Cordyceps là đông trùng hạ thảo của Trung Quốc, bản thân nó là một giống nấm ký sinh trên sâu non của một loài sâu cánh bướm – Hepialus armoricanus Oberthur.
Nấm và sâu cộng sinh. Mùa đông, nấm này hút chất của sâu để phát triển (đông trùng); mùa hạ, nấm mọc chồi khỏi mặt đất (hạ thảo). Như vậy vị thuốc gồm cả nấm và sâu. Người ta đào lấy vị thuốc, rửa sạch phơi khô. Ở Việt Nam dùng con sâu Brihaspa atrostigmella sôang trên cây chít làm vị đông trùng hạ thảo
Thành phần hoá học
Trong đông trùng hạ thảo Trung Quốc có acid glutamic, phenylalanin, prolin, histidin, arginin,alanin, chất béo còn có D – mannitol và acid cordycepic.
Tác dụng sinh học
Làm giãn khí quản chuột lang một cách rõ rệt. Làm tăng nội tiết tố tuyến thượng thận đối vớigiãn khí quản động vật thí nghiệm, ức chế tim thỏ, tim ếch cô lập, ức chế tử cung cô lập của chuột.
Công dụng
Đông trùng hạ thảo là vị thuốc quý, được dùng để trị ho do lao phổi, ho ra máu. Ngoài ra còn được dùng để trị chứng ra nhiều mồ hôi, liệt dương, đau lưng, mỏi gối, có thể phối hợp với sa sâm, mạch môn đông, hạnh nhân
Liều dùng: 4 – 8g
Từ khóa tìm kiếm nhiều: cong
dung cua qua tao, các cây
thuốc quý
