Thứ Hai, 1 tháng 6, 2015

Tìm hiểu về cây Tiền hồ, cây Tỏi

TIỀN HỒ

Peucedanum decursivum Maxim.

Họ Hoa tán – Apiaceae

Đặc điểm thực vật

   Tiền hồ là cây thuộc thảo cao tới lm2, thân mọc thẳng đứng, có khía dọc trên thân. Lá có cuống dài, 1-2 lần xẻ lông chim. Phiến lá chia thành thuỳ, hình bầu dục, có răng cưa. Lá ở gốc cây thường to, lá ở thân thường nhỏ hơn, cuống ngắn có bẹ. Cụm hoa tán kép, mầu tím. Quả hình bầu dục, cụt ở hai đầu. Ở nước ta tiền hồ chủ yếu mọc ở Lạng Sơn (Đồng Đăng) ở Lao Cai (Sapa và Mường Khương). Tiền hồ hiện nay trên thị trường chủ yếu nhập từ Trung Quốc.

Bộ phận dùng

Rễ – Radix Peucedani

Sau khi thu hái, rửa sạch, phơi khô. Khi dùng thái phiến mỏng, vi sao.

Thành phần hoá học

   Trong tiền hồ có tinh dầu, tanin, glycozid nodakenin và hợp chất spongosterol

Tác dụng sinh học

   Tiền hồ có tác dụng trừ đờm và chống ho (thi nghiệm trên mèo)

Công dụng

   Tiền hồ được dùng để trừ đờm và chữa ho; đặc biệt ho do cảm mạo phong nhiệt có đau đầu ho và sốt, có thể phôi hợp với tang bạch bì, bối mẫu, mạch môn trong trường hợp đờm nhiều, ngực đau, khó thở.

   Liều dùng: 8 – 12g

Tìm hiểu về cây Tiền hồ


*—————-*

Cây Tỏi

Allium sativum L.

Họ Hành – Liliaceae

Đặc điểm thực vật

   Tỏi có thân thực hình trụ, phía dưới có nhiều rễ phụ, phía trên mang nhiều lá. Lá tỏi hình dải trên có rãnh khía, khi vò ra có mùi đặc trưng. Ở mỗi nách lá, phía gốc có một chồi nhỏ sau phát triển thành tép tỏi. Các tép nằm chung trong một cái bao sau phát triển thành dò, ta chỉ quen gọi là củ tỏi. Củ tỏi gồm rất nhiều dò xếp lên nhau, có vỏ mỏng mầu trắng, đôi khi phớt tía, đập giập cho mùi đặc trưng tỏi. Hoa tỏi có cán dài, phía trên là một tán nhỏ, bao hoa trắng hay hồng. Tỏi được trồng ở hầu hết các địa phương trong cả nước để làm gia vi và làm thuốc.

Bộ phận dùng

   Dò của tỏi – Bulbus Allii

   Sau khi thu hái, cắt bỏ lá và rễ con, phơi khô. Có thể dùng tươi hay khô dưới nhiều dạng bào chế khác nhau.

Thành phần hoá học

   Thành phần chủ yếu là tinh dầu, trong đó có hợp chất chứa sulfur gọi là aliin. Aliin bị thuỷ phân bởi men alixnase để cho chất alixin, chất cho mùi tỏi, và là thành phần có tác dụng chính của tỏi. Ngoài ra ở tỏi còn có nhiều vitamin nhóm B, Cvà A.

Tác dụng sinh học

   Chất aliin trong tỏi có tác dụng ức chế mạnh với tụ cầu, trực khuẩn thương hàn, tả, lỵ trực khuẩn, lỵ amip và bạch hầu.

Công dụng

   Tỏi được dùng để làm thuốc chữa viêm phế quản mạn tính, ho gà khó thở. Còn dùng để chữa cao huyết áp (rượu tỏi) chữa giun kim (dịch sắc, thụt hậu môn dung dịch 5 – 10%), ngoài ra còn dùng làm nguyên liệu cứu gián tiếp dưới dạng cáctỏi có châm lỗ đặt lên huyệt có mồi ngải cứu, dung khi ho khó thở hoặc đau cơ nhục thần kinh…